วันพุธที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2556

ประเพณีเดือนยี่เป็ง 2556

       
            ประเพณีเดือนยี่เป็งมีความเป็นมาอย่างช้านาน โดยมีประวัติอยู่ว่า คำว่า "ยี่เป็ง" ในภาษาคำเมืองของทางเหนือ "ยี่" แปลว่า สอง และคำว่า "เป็ง" หมายถึง เพ็ญ หรือพระจันทร์เต็มดวง ดังนั้น จึงหมายถึง ประเพณีพระจันทร์เต็มดวงในเดือนสอง โดยในพงศาวดารโยนกและจามเทวี มีบันทึกว่าครั้งหนึ่งได้เกิดอหิวาตกโรคขึ้นในแคว้นหริภุญไชย (หรือหริภุญชัย)ทำให้ชาวเมืองต้องอพยพไปอยู่เมืองหงสาวดี นานถึง 6 ปี จึงจะเดินทางกลับมายังบ้านเมืองเดิมได้ เมื่อเวลาเวียนมาถึงวันที่จากบ้านจากเมืองไป จึงได้มีการทำกระถางใส่เครื่องสักการบูชา ธูปเทียนลอย ลอยตามน้ำเพื่อให้ไปถึงญาติพี่น้องที่ล่วงลับไป เรียกว่า การลอยโขมด หรือลอยไฟ 
          ประเพณียี่เป็ง จะเริ่มตั้งแต่วันขึ้น 13 ค่ำ ซึ่งถือว่าเป็น "วันดา" หรือวันจ่ายของเตรียมไปทำบุญเลี้ยงพระที่วัด  ครั้นถึงวันขึ้น  14 ค่ำ พ่ออุ้ยแม่อุ้ยและผู้มีศรัทธาก็จะพากันไปถือศีลฟังธรรม และทำบุญเลี้ยงพระที่วัด มีการทำกระทงขนาดใหญ่ตั้งไว้ที่ลานวัด ในกระทงนั้นจะใส่ของกินของใช้ ใครจะเอาของมาร่วมสมทบด้วยก็ได้ เพื่อเป็นทานแก่คนยากจน และในวันขึ้น 15 ค่ำ จึงนำกระทงใหญ่ที่วัดและกระทงเล็ก ๆ ของส่วนตัวไปลอยในลำน้ำ


          ในงานบุญยี่เป็งนอกจากจะมีการปฏิบัติธรรม ฟังเทศน์มหาชาติตามวัดวาอารามต่าง ๆ แล้ว ยังมีการประดับตกแต่งวัด บ้านเรือน และถนนหนทางด้วยต้นกล้วย ต้นอ้อย ทางมะพร้าว ดอกไม้ ตุง ช่อประทีป และชักโคมยี่เป็งแบบต่าง ๆ ขึ้นเป็นพุทธบูชา พอตกกลางคืนก็จะมีมหรสพและการละเล่นมากมาย มีการแห่โคมทองพร้อมกับมีการจุดถ้วยประทีป (การจุดผางปะติ๊ด)เพื่อบูชาพระรัตนตรัย ซึ่งการจุดโคมไฟประดับตกแต่งตามวัดวาอาราม และการจุดโคมลอยปล่อยขึ้นสู่ท้องฟ้าเพื่อบูชาพระเกตุแก้วจุฬามณีบนสรวงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ตามความเชื่อการปล่อยว่าวไฟหรือโคมลอยนี้ เพื่อให้นำเอาเคราะห์ร้าย ภัยพิบัติต่าง ๆ ออกไปจากหมู่บ้าน ดังนั้น ว่าวหรือโคมลอยที่ปล่อยขึ้นไปถ้าไปตกในบ้านใคร บ้านนั้นต้องจะทำพิธีสะเดาะเคราะห์เพื่อล้างเสนียดจัญไรทั้งปวงออกไป นอกจากนี้ ยังถือกันว่าเป็นการทำเพื่อบูชาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ และเพื่อความสนุกสนาน สร้างความสามัคคีกันในหมู่บ้านอีกด้วย


"ปล่อยโคมกันไหม"

            โดยส่วนตัวของข้าพเจ้าแล้ว  "ประเพณีเดือนยี่เป็ง"  ข้าพเจ้าได้ให้ความสำคัญกับประเพณีเท่าๆกับประเพณีสงกรานต์ และประเพณีอื่นๆ เพราะเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนานตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน ในทุกปีข้าพเจ้าได้ร่วมงานประเพณีเดือนยี่เป็งเสมอมา เพราะข้าพเจ้าชอบในกิจกรรมต่างๆ เช่น การปล่อยโคมลอย การทำกระทงไปลอยที่แม่น้ำซึ่งเป็นการขอขมาพระแม่น้ำคงคา และยังเป็นการอนุรักษ์ประเพณีเพื่อสืบทอดให้คนรุ่นหลังต่อไป ข้าพเจ้ามีความชื่นชอบส่วนตัวกับประเพณีไทยๆของบ้านเรา เพราะมันมีกลิ่นไอของความเป็นไทยและรู้สึกดีใจที่บ้านเมืองเรายังมีประเพณีที่ดีงามสืบทอดมาจนถึงรุ่นข้าพเจ้า อาจจะมีกิจกรรมบางอย่างที่ผิดเพี้ยนไปจากแต่ก่อน แต่ก็ยังเหลือกลิ่นไอความเป็นไทยเหลืออยู่บ้างเป็นบางส่วน และข้าพเจ้าก็จะให้ความสำคัญและไปร่วมงานประเพณีเดือนยี่เป็ง อย่างนี้ทุกๆปีรวมถึงประเพณีอื่นๆด้วยเช่นกัน


 ลอยกระทงกัน





ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น